Wat is een assessment?
Een assessment is een psychologisch onderzoek dat vaak als onderdeel van sollicitatieprocedures wordt gebruikt. Het bepaalt of je als sollicitant de juiste ontwikkelbare talenten hebt die nodig zijn voor de functie. Daarbij geeft het de werkgever een beter inzicht in je capaciteiten, naast deze te lezen op je cv en in je motivatiebrief. Je kan op papier bij een bedrijf passen, maar dit moet ook naar voren komen in de praktijk. Het is belangrijk om te begrijpen dat het assessment betekenis geeft aan de beoordeling van jouw potentieel binnen de organisatie.
Hoe ziet een assessment eruit?
Er zijn verschillende soorten assessments. Je kunt ze over het algemeen, opdelen in drie onderdelen. Dit zijn rollenspellen, interviews en een uitgebreide IQ test. Laatstgenoemde onderdeel is het bekendst: hierin wordt de intelligentie en persoonlijkheid getest doormiddel van multiple choice vragen. Deze vragen kun je onderverdelen in twee categorieën, namelijk capaciteitenanalyses (rekenen en taalinzicht) en praktijkopdrachten (competenties en gedrag).
Hoe kun je je voorbereiden op een assessment?
Wat houden deze drie assessment-onderdelen nu precies in, wat wordt er van je verwacht en hoe bereid je je het beste voor? We duiken er per onderdeel in!
Het rollenspel
Het rollenspel is een nabootsing van situaties die je kan tegenkomen in je nieuwe functie, die je gaat ‘spelen’ met een acteur of een psycholoog. Klinkt erg leuk, maar vaak is dit het lastigste onderdeel van het hele assessment. Dit komt omdat je on the spot bedenkt hoe je reageert op je tegenspeler. Snel schakelen dus, maar houd er daarom rekening mee dat het normaal is dat je eens een steekje laat vallen. Zolang je jezelf daarna maar herpakt, is er niks aan de hand. Stress dus niet meteen als dit gebeurt! Goed, hoe kan je jezelf het beste voorbereiden dan? Kijk goed naar de functieomschrijving en primaire werkzaamheden en schat in met wat voor situaties je eventueel te maken hebt. Stel jezelf ook de volgende vragen: welk gedrag wordt er van me verwacht in deze functie? Welke eigenschappen worden er getest? En welke situaties passen er hierbij? Bedenk hier een script omheen en oefen dit met iemand. Voelt misschien een beetje knullig, maar het werkt écht. Je staat voor minder verrassingen als je al veel geoefend hebt en je daardoor een inschatting kan maken van het eventuele verloop. Het rollenspel zal ongeveer 10-20 minuten duren, dus houdt hier rekening mee tijdens het oefenen.
Interview
Er wordt tijdens élke sollicitatie een interview afgenomen. Zo ook in een assessment. Degene die dit interview met je doet is meestal een HR-medewerker of een psycholoog. Het gesprek zal flink de diepte in gaan, waarbij de focus ligt op jouw persoonlijkheid. Wees je dus goed bewust van jouw sterke en zwakke punten, zodat je niet naar antwoorden zoekt als het moment daar is. Stel dat je geen idee hebt van jouw kwaliteiten en mindere punten, dan kun je een SWOT-analyse maken waarmee je ze in kaart brengt. Dit doe je door jezelf de volgende vragen te stellen:
Wat zijn mijn sterke- en zwakke punten?
Waar liggen mijn kansen op basis van mijn kwaliteiten?
Zijn er eventuele belemmeringen die mijn kansen dwarsbomen, hoe ga ik hiermee om?
Zorg ervoor dat je concrete voorbeelden zoekt om je standpunten te versterken én te bewijzen tijdens het gesprek. Als je dit allemaal voor jezelf op een rijtje hebt, ben je helemaal klaar om dat interview te rocken!
IQ test
Maar, we zijn er nog niet. Het laatste onderdeel van het assessment is de IQ test. Deze is onderverdeeld in categorieën als taal, rekenen, logica en ruimtelijk inzicht. Confronterend, denk je? Misschien, maar bereid jezelf goed voor door oude assessments te oefenen en je in te lezen in het bedrijf dat het assessment afneemt. Een andere goede tip: zoek online naar oefentesten. Er zijn er ontzettend veel te vinden die je goed op weg helpen. Nu je dit weet zoomen we nóg iets meer in op de inhoud van een (specifiek) assessment. Wat kan onze klant Dennis Zuidam vertellen over het assessment dat zij bij XPRTZ geven?
Hoe ziet het assessment eruit bij XPRTZ?
Dennis Zuidam: “Eén van de belangrijkste redenen waarom organisaties en development teams werken met Developers vanuit XPRTZ, is omdat wij technisch vooroplopen. Dat gaat niet alleen om kunnen werken met .NET en C# (onze favoriete framework en taal voor de back-end) maar dat gaat ook over de opbouw van een applicatie, design patterns, dependancy injection, unit testen, clean code, performance, etc. Met het assessment proberen we aan de hand van een opdracht een gesprek te voeren over dit soort onderwerpen. Bij XPRTZ hebben we een ASP.NET Core-applicatie waarin een developer een feed moet uitlezen, opslaan en teruggeven. De opgeslagen data moeten worden bewerkt. Eigenlijk een simpele CRUD. Daarnaast komen er vragen over bijvoorbeeld het bouwen volgens een gewenste architectuur (hierbij zit minimaal één test) en zijn er logicavragen om de applicatie nog verder uit te bouwen. Naast de technische uitdaging is het ook belangrijk dat je, binnen het tijdsbestek dat je krijgt, de juiste keuzes maakt. De applicatie is namelijk nooit helemaal af te maken en dat is deel van de test. Waar wij tijdens het bespreken van de opdracht op letten, is dat een developer begrijpt wat de langetermijninvloed van gemaakte keuzes is. Als er voor een bepaalde architectuur is gekozen, zijn wij benieuwd waarom juist deze. Te vaak zien we developers die zaken als dependancy injection of een bepaald pattern hanteren omdat ze dat zo gewend zijn. Wij zijn op zoek naar developers die bewust kiezen voor een bepaalde manier en daar ook achter staan. Een gezonde discussie over technische keuzes is altijd goed! Er zijn meerdere manieren om dit assessment goed te doen. Daarnaast zijn we uiteraard kritisch op de manier van coderen en stellen we eigenlijk altijd de vraag: als je meer tijd had, wat had je dan anders gedaan?”
Wat is de waarde van een assessment?
Niet alleen krijgt een werkgever een helder beeld van de kwaliteiten en het potentieel van sollicitanten, maar de sollicitant óók over zichzelf. Je bent je hersenen namelijk aan het uitdagen en trainen om een ander soort benadering toe te passen om de tests op te lossen. Ook is een grote meerwaarde ervan dat jij als sollicitant puur wordt beoordeeld op je kennis. Beide partijen hebben elkaar namelijk nog niet ontmoet. Mensen creëren van nature al een mening over iemand bij de eerste ontmoeting, zijn daardoor sneller geneigd om hun oordeel te bepalen en op basis daarvan iemand af te schrijven. En dat is natuurlijk zonde.
Voorwaarden assessment
Een beoordeling mag slechts worden uitgevoerd conform de richtlijnen van het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen). Dit houdt in dat:
Je te allen tijde toegang hebt tot je verslag voordat de organisatie het ontvangt. Het staat je ook vrij aan te geven dat je niet wenst dat de organisatie het verslag ontvangt. Wanneer je hiervoor kiest, dan zal dit niet bevorderlijk zijn voor je sollicitatieproces.
Het duidelijk moet zijn welke informatie de organisatie na afloop van de beoordeling van je wil verkrijgen.
Je vooraf mag weten wat je kunt verwachten tijdens de beoordelingsdag.
Als het onderzoek wordt uitgevoerd door een onderzoeksbureau, mogen zij uitsluitend rapporteren aan de opdrachtgevende organisatie; jouw resultaten blijven verder privé!